پوشش های تاخیر انداز حریق
از آنجایی که در سال های اخیر بحث مقاوم سازی ساختمان ها در برابر آتش اهمیت زیادی پیدا کرده است، در این مقاله به بررسی انواع پوشش های تاخیرانداز حریق پرداخته خواهد شد. این پوشش ها معمولا روی سازه های فلزی یا دیوارهای ساختمانی اعمال شده و سبب تاخیر در نشر و گسترش آتش می شوند. در حال حاضر پوشش های تاخیرانداز حریق به دو گروه کلی: 1- رنگ های تاخیرانداز حریق 2- پوشش های معدنی طبقه بندی می شوند. رنگ های تاخیرانداز حریق نیز به دو گروه کلی: 1- رنگ های متورم شونده 2- غیرمتورم شونده تقسیم می شوند. هر کدام از این پوشش ها با توجه به ضخامت فیلم اعمال شده، مقاومت های متفاوت بین ۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت در برابر نشر آتش دارند.
پوشش های ضد حریق برای سازه های بتنی و یا فلزی متفاوت است. همچنین هر نوع از پوشش ضدحریق نیازمند مشخصات کاملا دقیق برای مقاومت در درجه حرارت های مختلف گرما است. به بیانی ساده، وظیفه پوشش های ضد حریق بالابردن مقاومت اسکلت ها و یا ستون ها در هنگام آتش سوزی در سازه ها می باشد.
در واقع پوشش های ضدحریق با پایدارسازی سازه و جلوگیری از گسترش تخریب ناشی از حریق برروی دیوارها زمان بیشتری را برای عملیات نجات و گریز در حین آتش مهیا می سازند.
انواع پوشش های ضدحریق یا مقاوم در برابر حریق برای سازه های فلزی عبارتند از:
- مواد پاششی معدنی Spray Mortars
- رنگ های منبسط شونده Pain Intumescent
- پنل های ضد حریق Fire Protection Board
پوشش های ضد حریق معدنی معمولا از جنس ماده ی معدنی ورمیکولیت (به عنوان ماده اصلی)، پرلیت، کربنات کلسیم، گچ و سیمان، مواد حباب زا تشکیل می شوند. ترکیب پوشش ضد حریق معدنی پاششی، بر پایه مواد معدنی نسوز است. پوشش مواد پاششی معدنی ضد حریق به دلیل مقاومت حرارتی بسیار بالا و ضریب رسانایی گرمایی بسیار پایین، روند انتقال حرارت به سازه را کاهش داده و باعث ایجاد زمان تاخیر در فروپاشی سازه در حدود ۲ تا ۴ ساعت، در برابر حریق می‌شود. از جمله خصوصیات ورمیکولیت به عنوان ماده اصلی معدنی در پوشش های ضد حریق می توان به حجم دهندگی، سبک کنندگی، ضدحریق بودن، نسوزندگی و عایق بودن اشاره کرد.
رنگ های منبسط شونده (Intumescent Coating) رنگ‌های ضد حریقی هستند که روی سازه‌های فلزی اعمال‌شده و هنگام آتش‌سوزی، با پف کردن و ایجاد عایق حرارتی بسیار مقاوم، مانع داغ شدن فلز و صدمه جدی به آن می‌شود. درواقع رنگ ضد حریق را با دستگاه‌های پاشش رنگ ایرلس بر روی سطوح و در لایه‌های متعدد با ضخامت‌های بسیار کم (حدود ۲۵۰ میکرون) اسپری شده تا به ضخامت موردنیاز- که عموماً بین 3 تا 5 میلی‌متر است- برسد. نقطه برتری رنگ‌های پف کننده نسبت به سایر مواد ضد حریق، دکوراتیو بودن آن و اشغال فضای بسیار کم بوده است. همچنین سرعت و سهولت اعمال پوشش محافظ ضد حریق، پس از مرحله آماده‌سازی سطح، به‌راحتی و به‌سرعت با ابزارهای مختلف قابل‌اجرا است.
بردهای مقاوم در برابر آتش، از طریق پرس مخلوط رزین‌های خاص یا الیاف پشم سرامیک و مشابه و به‌صورت ورقه ورقه تولید می‌شود که در ضخامت‌ها 10، 15، 20 و 25 میل قابل‌تولید و عرضه به بازار است. استفاده از بردهای ضد حریق همه‌گیر بوده و ضمناً سریع‌ترین روش مقاوم‌سازی در مواجهه با آتش‌سوزی و محافظت از ساختمان است. استفاده از بردهای ضد حریق آسان و یکی از سریع‌ترین روش‌ها جهت محافظت از ساختمان می‌باشد. ازنظر قیمت نیز این نوع از پوشش‌ها مقرون‌به‌صرفه در نظر گرفته می‌شوند؛ اما باید در نظر داشت که عایق‌های بردی شکل به‌راحتی بر روی تیرها قابل‌اجرا نبوده و ترمیم آن معمولاً با مشکلاتی همراه است.